Met Onbegrensd als jaarthema willen we de notie onbegrensd in de context van de discipline van de landschapsarchitectuur ontleden, herstructureren en transformeren tot een krachtig concept dat het vakgebied vooruithelpt. Tijdens de Blikveld Arena verkennen we drie sporen die het concept vanuit verschillende perspectieven belichten:

Spoor 1 – Het onbegrensde landschap – Dit spoor onderzoekt de inherente veranderlijkheid en veerkracht van het landschap zelf. Wat kunnen we leren van een landschap dat zich niets aantrekt van menselijke systemen en beperkingen? Hoe inspireert de dynamiek van meanderende rivieren, woekerende wortels en natuurlijke processen ons tot nieuwe manieren van denken over verandering?

Spoor 2 – De onbegrensde discipline – In dit spoor richten we ons op de landschapsarchitect als bruggenbouwer tussen disciplines. Hoe overschrijdt het vakgebied zijn eigen grenzen en zoekt het verbinding met andere domeinen? Welke nieuwe samenwerkingen en onverwachte interacties ontstaan door processen zoals co-creatie of werken van onderuit.

Spoor 3 – De onbegrensde landschapsarchitect – Dit spoor verkent de vaardigheden en technologieën die de landschapsarchitect van morgen zullen definiëren. We onderzoeken hoe nieuwe vormen van aandacht – zoals voor het anders-dan-menselijke – en opkomende technologieën, zoals artificiële intelligentie, de praktijk verrijken en verder openen.

Met deze drie sporen nodigen we uit tot reflectie, discussie en experiment. Samen bouwen we aan een vakgebied dat de grenzen niet schuwt, maar omarmt als plekken van transformatie en innovatie.

DAGINDELING

09u30
• Onthaal (Conferentiezaal)

10u00
• Opening en welkomstwoord (Auditorium)

10u30 – 11u30
• Lezing: David Verhoestraete van CLUSTER (Auditorium)

11u30 – 12u30
• Lezing: Human Habitat – João Nunes van PROAP (Auditorium, ENG)

12u30
• Lunch (Conferentiezaal)

13u30 – Parallelle sessies
• Duolezing: Het ontwerpen van zintuiglijke landschappen – Titiane Haton van Atelier Za’atar en Elise Candry van Lokus Landscape (Auditorium, ENG)
• Workshop: Waterkabinet Aa & Dommel – Eileen Stornebrink & Willie Vogel van Studio Inscape – VOLZET (Zaal Paul Van Hoeydonck, max. 20 deelnemers)
• Excursie: Stadstuinen en parken – Geert Meysmans van Blikveld – VOLZET (Buiten tot 17u, max. 20 deelnemers)
• Fietsexcursie: Brialmont Ringpark met David Verhoestraete van CLUSTER en Luk Vanmaele van Blikveld (Buiten tot 17u, zelf fiets te voorzien, max. 20 deelnemers) – VOLZET
• Fietsexcursie: Scheldeboorden en kaaien – Guido Geenen van Wit architecten en Bart Van Gassen van Tractebel (Buiten tot 17u, zelf fiets te voorzien, max. 20 deelnemers)

15u00
• Koffiepauze (Conferentiezaal)

15u30 – Parallelle sessies
• Debat: Recente publicaties uit de Lage Landen – Bruno de Meulder, Daphne De Bruijn, Peter Veenstra, Carlotta Striolo in gesprek met Ursula Wieser Benedetti van CIVA (Auditorium, ENG)
• Duolezing: Tussen interieur en exterieur: het ontwerpen van stadstuinen met Karlien Heremans van studio k en Jonas Van Put – VOLZET (Congresruimte, max. 40 deelnemers)
• Fietsexcursies lopen door

17u00
• Prijsuitreiking en slotwoord (Auditorium)

17u30
• Receptie (Conferentiezaal)

19u30
• Einde

PROGRAMMA

10:30 – 11:30 – Lezing door David Verhoestraete van CLUSTER (BE)

David Verhoestraete neemt ons mee in de ontwikkeling van het Brialmontpark, een sleutelproject binnen de overkapping van de Antwerpse Ring. Dit project overstijgt grenzen tussen landschapsontwerp, ruimtelijke planning en architectuur en verkent hoe infrastructuur, ecologie en stedelijke ruimte met elkaar verweven kunnen worden.

11:30 – 12:30 – Lezing: Human Habitat door João Nunes van PROAP (PT)

João Nunes reflecteert samen met ons op de heraanleg van de Scheldekaaien, alsook andere projecten van het kantoor. Hoe past dit werk binnen hun bredere praktijk, en wat kunnen we ervan leren voor het ontwerpen van onbegrensde landschappen?

PROAP is een toonaangevend internationaal ontwerpbureau dat zich exclusief toelegt op landschapsarchitectuur. Het bureau werd opgericht in 1989 en heeft zijn hoofdkantoor in Lissabon (Portugal), met vestigingen in Porto (Portugal), Treviso (Italië) en Tirana (Albanië). PROAP staat onder leiding van João Nunes en beschikt momenteel over een multidisciplinair team van 15 professionals, die elk uitblinken in hun expertise binnen het brede domein van landschapsontwerp.

Sinds 2002 heeft PROAP zijn internationale reputatie gevestigd, voornamelijk dankzij prijswinnende inzendingen voor internationale ontwerpwedstrijden. Het bureau werkt momenteel aan grootschalige en prestigieuze projecten in onder andere België, Italië, Albanië en Zwitserland.

PROAP is een landschapsarchitectuurstudio die zich toelegt op het concept van landschap als erfgoed. Dit erfgoed wordt gevormd door de constante interactie tussen mensen en natuurlijke systemen, in een proces van transformatie dat het landschap steeds opnieuw vormgeeft naar de behoeften en wensen van menselijke gemeenschappen door de tijd heen.
Omdat elk project uniek is, ziet PROAP het als een uitdaging om de essentie van elke projectlocatie te vieren. Het bureau hanteert geen standaardoplossingen, kant-en-klare elementen of uniforme typologieën. Elk project is een onderzoek, waarin geprobeerd wordt de plek en haar bewoners te begrijpen. Om dit te bereiken, heeft PROAP een multidisciplinair team gevormd met uiteenlopende expertisegebieden binnen de landschapsarchitectuur.

13:30 – 15:00 – Duolezing: Het ontwerpen van zintuiglijke landschappen met Titiane Haton van Atelier Za’atar & Elise Candry van Lokus Landscape

Over het landschap voelen en waarnemen aan de hand van de praktijken van Atelier Za’atar (FR) en Lokus Landscape (BE).

Lokus is een bureau voor landschapsarchitectuur, gevestigd in Brussel en Parijs. Het bureau werd opgericht door Elise Candry en Charlotte Fagart. Beide zijn opgeleid als architect en landschapsarchitect en hebben ervaring opgedaan in landschapsarchitectuur bij Bureau Bas Smets tussen 2014 en 2022, waar ze verantwoordelijk waren voor een breed scala aan projecten, zoals masterplannen, publieke parken en pleinen, infrastructuurprojecten en collectieve tuinen. Lokus creëert en transformeert open ruimtes, met als doel een ‘plek’ te realiseren. Gebruikerswaarden en landschapswaarden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Lokus hecht belang aan het valoriseren van de bestaande vegetatie en architectuur, het versterken van de biodiversiteit en het beheren van regenwater op een duurzame manier in elk project.

Atelier Za’atar is een ontwerp- en bemiddelingsduo, bestaande uit Anna Lena Hahn, landschapsarchitect en geograaf, en Titiane Haton, stedenbouwkundige en verzamelaar. Ze verkennen de gevoelige relatie tussen planten en landschappen. Hun werkwijze is gebaseerd op aandachtig observeren en inspelen op de specifieke omgeving. Samen bieden ze complementaire perspectieven op het landschap. Titiane beoefent en deelt kennis over het verzamelen en gebruiken van eetbare en medicinale wilde planten en zal tijdens deze duolezing in gesprek gaan met Elise van Lokus.

13:30 – 15:00 – Workshop: Waterkabinet Aa & Dommel door Eileen Stornebrink & Willie Vogel van Studio Inscape – VOLZET

Om in het stroomgebied van de Aa en de Dommel (in de Nederlandse provincie Noord-Brabant) wateroverlast en watersnood te voorkomen, is een nieuw (fictief) politiek orgaan in het leven geroepen: het Waterkabinet. De kabinetsleden, gekozen vertegenwoordigers van menselijke en niet-menselijke inwoners van het stroomgebied, gaan samen in gesprek over het verhogen van de waterbergingscapaciteit. Al blijkt dit behoorlijk te botsen met de andere ruimtelijke programma’s op de agenda zoals het behoud van landbouwgronden en de uitbreiding van de woningvoorraad. Lukt het om het stroomgebied leefbaar te houden voor al haar inwoners? Tijdens de workshop kruipt u in de huid van bijvoorbeeld een bever, wilg of bierbrouwerij, om vanuit dat perspectief de ontwerpopgave te bekijken. Aanvullend licht Studio Inscape haar methode toe aan de hand van eerdere, vergelijkbare projecten en is er ruimte voor reflectie vanuit de Vlaamse context.

Eileen Stornebrink en Willie Vogel zijn partner en oprichters van Studio Inscape. Een collaboratieve onderzoek- en ontwerppraktijk, gevestigd in Rotterdam, met een interesse in architectuur, landschapsarchitectuur, filosofie en ecologie. Sinds een aantal jaar doet Inscape onderzoek naar landschapsverandering, circulair materiaalgebruik en een bioregionale aanpak. Middels publicaties, installaties en educatie proberen zij regeneratief ontwerpen binnen en buiten het vakgebied verder te brengen.

13:30 – 17:00 – Excursie: Stadstuinen en parken – VOLZET

Geert Meysmans (Blikveld) introduceert je tot diverse stadstuinen die zich uitstrekken voorbij het maaiveld: groene oases verborgen in het dichte stedelijke weefsel, van tuinstraten tot daktuinen op verrassende locaties.

13:30 – 17:00 – Fietsexcursie: Ringpark Brialmont – VOLZET

Het Brialmontpark is een van de eerste projecten waar een overkapping van de Ring concreet werd onderzocht. Samen met David Verhoestraete (CLUSTER) en Luk Vanmaele (Blikveld) verkennen we hoe het ontwerp nieuwe ruimtelijke verbindingen creëert, gebaseerd op de bijzondere geschiedenis van de plek en met aandacht voor de huidige biologische diversiteit.

13:30 – 17:00 – Fietsexcursie: Scheldeboorden en kaaien

Tijdens deze excursie bezoeken we samen met Guido Geenen (Wit architecten) en Bart Van Gassen (Tractebel) de heraangelegde Scheldekaaien en het nieuwe Zuidpark. Je ontdekt hoe landschap, ecologie en infrastructuur samenkomen.

1. Nieuw Zuid: Bas Smets, 2. Scheldekaaien: PROAP, Wit Architecten, 3. Zuidpark: Tractebel, Georges Descombes, Eric Dewaele © Isabelle Pateer

15:30 – 17:00 – Debat: Recente publicaties uit de Lage Landen met Bruno de Meulder, Daphne De Bruijn, Peter Veenstra, Carlotta Striolo gemodereerd door Ursula Wieser Benedetti

In deze sessie staat het schrijftalent over tuin- en landschapsarchitectuur in de Lage Landen centraal. Aan de hand van recente publicaties verkennen we hoe auteurs nieuwe perspectieven bieden op de wisselwerking tussen landschap, ecologie en ontwerp. Peter Veenstra (LOLA Architects) en Daphne De Bruijn presenteren de rol van artificiële intelligentie in landschapsarchitectuur en stedenbouw (‘Powered by AI – Artificial Intelligence in Landscape Architecture and Urbanism’), terwijl Bruno de Meulder de complexe interacties tussen menselijke en niet-menselijke ecologieën in de 21e eeuw belicht (‘Forest Urbanisms – New Non-Human and Human Ecologies for the 21st Century’). Carlotta Striolo neemt ons mee naar de renaissance, waar tuinen en wandtapijten elkaar beïnvloeden (‘Eeuwige Lente – Tuinen en Wandtapijten in de renaissance’). Na de presentaties volgt een panelgesprek, gemodereerd door Ursula Wieser Benedetti (CIVA), waarin de auteurs in gesprek gaan over de bredere thema’s die in hun werk naar voren komen. Dit gesprek biedt ruimte voor reflectie op de veranderende rol van ontwerp, onderzoek en publicatie in de wereld van tuin- en landschapsarchitectuur.

15:30 – 17:00 – Duolezing: Tussen interieur en exterieur: het ontwerpen van stadstuinen met Karlien Heremans van studio k en Jonas Van Put – VOLZET

Over het vervagen van interieur en exterieur bij ontwerpen.

Karlien Heremans is in eerste plaats ondernemer, daarnaast is ze interieurarchitecte en tuin- en landschapsarchitecte. Al 16 jaar geeft ze haar eigen ontwerpbureau studio k vorm door af te wijken van platgetreden paden. Van tactiele interieurs tot architecturaal natuurlijke tuinen en eigenwijze hedendaagse totaalprojecten.
Met een basis in Antwerpen maken klimaatvriendelijke stadstuinen een groot deel uit van de projecten bij studio k. Net op deze plekken zit binnen heel dicht bij het buitenzijn. Studio k daagt zichzelf graag uit om beiden te verweven tot 1 boeiend natuurlijk geheel.

Jonas Van Put is een Belgische ontwerper en maker. Hij creëert objecten en ruimtes die als ondersteuning dienen voor zowel collectieve als persoonlijke ervaringen. Jonas uit zijn creativiteit in projecten van verschillende schaalgroottes.

17:00 – 17:30 – Prijsuitreiking en slotwoord

Naar goede gewoonte nemen we de tijd om enkel mensen in de bloemetjes te zetten. Mensen die met grote inzet en veel enthousiasme een duidelijke impact hebben gehad op ons beroepenveld, mensen die mee opleidingen en organisaties vormgegeven hebben en aankomend talent dat verdient om even in de spotlights te staan.