Dit was de Blikveld Arena 2023 te Brussel
Op woensdag 13 december openden de deuren van het congresgebouw BEL Brussel zich voor de Blikveld Arena 2023. Meer dan 250 landschapsarchitecten namen doorheen de dag deel aan verschillende lezingen, workshops en excursies met als thema ‘Het landschap als meester’. Deze tweede editie van de Arena toont opnieuw dat de discipline in beweging is. Steeds meer vindt ze haar plaats als medevormgever van een duurzame Vlaamse Ruimte.
Ines Van Limbergen gaf de aftrap en heette het publiek namens Blikveld welkom in het goed gevulde Auditorium. Daarna gaf Hans Druart, co-voorzitter van Blikveld, een overzicht van de verschillende werven waar de organisatie op inzet: de organisatie van uitstappen en activiteiten, het opstellen van een waardenkader, het verspreiden van nieuwe inzichten via de Toekomstateliers, het creëren van een netwerk en informatieverspreiding via nieuwsbrief, website en sociale media. Ook werkt Blikveld aan een register voor landschapsarchitecten en een publicatie van toonaangevende landschapsarchitectuur.
Daarna gaven Els Huigens en Joke Vande Maele ons aan de hand van diverse projecten van Fris in het Landschap en Kollektif Landscape enkele inzichten over ambities en doelstellingen die vandaag de dag centraal staan in het beroep. Uit hun lezingen leerden we onder meer dat de invalshoek die landschapsarchitecten bijbrengen in discussies over de ruimte vandaag de dag nog steeds niet eenvoudig zijn te implementeren, maar dat we essentiële kennis te bieden hebben in het streven naar een gezonde leefomgeving.
Dries Henkens en Evelyn Adriaensen van de stad Antwerpen vulden de lezingen aan met enkele inzichten uit Antwerpen, meer specifiek de Scheldeboorden van Linkeroever. Ze brachten een mooi opgebouwd verhaal beginnende met de geschiedenis van het ontstaan van de stad Antwerpen, en schaalsprongen tussen een stedenbouwkundig overzicht en concrete ingrepen en projecten. De stad staat voor grote veranderingen, en natuurlijke structuren zoals de Schelde spelen daarin een centrale rol.
Dat de Vlaamse Landschapsarchitectuur een geëngageerde én een sociale beroepspraktijk is, bleek ook uit de spontaniteit waarmee de aanwezigen met elkaar in gesprek gingen tijdens de lunch. Het was heel aangenaam te zien dat mensen elkaar groeten met zoveel jovialiteit, en dat reflecties en gedachten vlot gedeeld werden tijdens het eten.
Na de lunch werd de groep opgedeeld in verschillende parallelle sessies. Eén van die groepen ging op pad met the More than Human Embassy (een onderzoeksteam verbonden aan HOGENT / HOWEST). Zij verkenden doorheen de namiddag de omgeving van Tour&Taxis en gingen op zoek naar narratieven in het landschap die verder kijken dan een antropocentrische blik. Ze verbreden daarmee het vraagstuk ‘voor wie ontwerpen we’ door ook naar dieren te kijken, en ze te betrekken bij de manier waarop we als professionals aan de slag gaan in het landschap.
Tegelijk gaf Martijn Slob van VOGT (zonder umlaut uit te spreken dus!) een wervend verhaal dat ons langs concrete projecten van het gerenommeerde bureau bracht. Zijn lezing toonde aan dat het als landschapsarchitect steeds belangrijk is om voldoende stil te staan bij wat de meest inspirerende en juiste manieren zijn om aan een landschap te werken, en waar je verschillende bronnen van inspiratie kan vinden voor elk project.
Een derde groep ging op pad in de omgeving van Tour en Taxis om daar enkele concrete projecten te bezoeken. Onder begeleiding van Björn Bracke en Luk Vanmaele, en met toelichtingen van Eva de Meersman (Buro Bas Smets), Griet Vanhaverbeke (Tractabel) en Iwein Mertens (Omgeving) kregen ze zicht op de diverse en dynamische omgeving die het park Tour&Taxis, de materialenkaai en het Gare Maritime vandaag vormen.
Een vierde parallelle sessie (het aanbod was groot!) focuste zich op tuinen. In dialoogvorm onder begeleiding van Geert Meysman en Karlien Heremans kwamen vier verschillende tuinarchitecten aan het woord, die elk reageerden op 4 verschillende stellingen om hun visie over het belang van tuinen toe te lichten. Zo kregen we de ideeën te horen van Leen Dierckx (Tuinen in Stijl), Kevin Van Steenbergen (LAB-V), Pieter Van Hauwermeiren (Buro Buiten) en Jeroen Deseyn (Plant en Houtgoed), die elk met inspiratie uit eigen werk of aan de hand van referenties hun standpunt verdedigden.
Na de koffiepauze stonden nog twee finale sessies op het programma. Wim Cuyvers vertelde ons over Montavoix, en wat deze plek voor hem betekent. Hij sprak op gevoelige manier over hoe het landschap daar een stem heeft, en hoe we daar als professionals naar kunnen luisteren. Aan de hand van zeer nauwkeurige observaties en een zeer beleefde aanwezigheid op de plek kunnen we samen met de omgeving nadenken over haar toekomst. Een continue en gevoelige evenwichtsoefeningen die vragen naar een empathische houding, ook ten opzichte van het landschap zelf.
Op hetzelfde moment luisterde een kleinere groep mensen naar de dialoog die opgezet werd door Wouter de Raeve. Met het project Spatial Therapy zoekt Wouter naar de verhoudingen tussen de mens als individu, de mens als ruimtelijk expert én de ruimte zelf. Wouter verkent de implicaties die een individuele geschiedenis heeft op de manier waarop de expert zich verhoudt tot hun rol als ruimtelijk expert, maar ook hoe een persoon zich kan vereenzelvigen met een ruimte op zich. Na de dialoog die een verzameling was van voorgaande therapiesessies, kreeg het publiek de kans om enkele vragen te stellen.
En voor zij die de tijd niet meer vonden om die vragen te stellen tijdens de sessies, was er nog voldoende ruimte voor dialoog op het informele receptiemoment naderhand. De deelnemers uit de verschillende sessies stroomden terug samen in het ruime atrium van het gebouw, waar er nog enkele uren nagepraat werden.
Geleidelijk aan druppelden de aanwezigen dan de ingang uit, die intussen enkel nog als uitgang diende. Richting trein, fiets of auto. Richting thuis. En hopelijk later ook richting een volgende activiteit van Blikveld.
Namens het hele Blikveld team:
Hartelijk bedankt om erbij te zijn!